اگر از مرکز سیارۀ خودمان زمین
به مرکز سیارۀ عطارد خطی خیالی رسم کنیم
و از مرکز عطارد آن خط را ادامه داده
و به مرکز سیارۀ زحل برویم
و بعد نگاه کنیم و ببینیم که
این سه نقطه همه بر روی یک خط قرار گرفته اند
در این وضعیت منجّمین میگویند
سیارۀ عطارد و سیارۀ زحل با هم مقارنه نموده اند.
یا به جای مقارنه میگویند
با هم اجتماع کرده اند
یا با هم اتصال دارند
و به این وضعیت میگویند
قران یا اجتماع یا اتصال یا همنشینیِ عطارد و زحل
و یا مقارنۀ عطارد و زحل
و یا اقتران عطارد و زحل
إنّ زحل يعطي شدّة النّظر في العواقب؛ ...
و عطارد النّطق و التّخييل
در هندسه میتوان با سه نقطه یک زاویه ساخت
ما هم میتوانیم
با سه نقطۀ زمین و عطارد و زحل یک زاویه بسازیم
کمی دقت میکنیم به وضعیت مقارنه
در این وضعیت هر سه نقطه بر روی یک خط قرار دارند
اکنون اگر ما زمین را رأس زاویه فرض کنیم
اندازۀ زاویه برابر است با صفر درجه
یا با بیان دیگری میشود گفت
ما خودمان را رأس زاویه فرض میکنیم
و به عطارد و زحل میرویم
و متوجه میشویم زاویۀ ساخته شده صفر درجه است
و با صفر بودن این زاویه میگوییم
وضعیت تیر و کیوان وضعیت مقارنه است و
عطارد و کیوان به یکدیگر «نظرِ مقارنه» دارند.
